THỰC TIỄN VẬN DỤNG ĐIỀU XX (HIỆP ĐỊNH GATT 1994) VÀO GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP LIÊN QUAN TỚI NGUYÊN TẮC KHÔNG PHÂN BIỆT ĐỐI XỬ VÀ MỘT SỐ ĐỀ XUẤT CHO VIỆT NAM

Đinh Khương Duy, Lê Ngọc Khương

Abstract

Tóm tắt
Dù WTO đề ra nguyên tắc không phân biệt đối xử, nhưng bản thân các hiệp định của WTO cũng
đưa ra ngoại lệ đối với nguyên tắc này, trong đó điển hình là Điều XX của Hiệp định GATT 1994 quy
định về các ngoại lệ chung. Bài viết tập trung làm rõ nội dung của các ngoại lệ chung cũng như thực
tiễn vận dụng chúng vào giải quyết tranh chấp trong WTO (được giới hạn trong các tranh chấp liên
quan tới nguyên tắc không phân biệt đối xử). Sử dụng phương pháp phân tích, bình luận bản án bài
viết đã tổng hợp những án lệ điển hình để từ đó rút ra những điểm quan trọng trong thực tiễn vận
dụng điều XX. Nghiên cứu cho thấy tính phức tạp của việc vận dụng và sự khó khăn trong việc viện
dẫn thành công điều khoản này. Từ đó, bài viết cũng đưa ra những đề xuất đối với Việt Nam trong
quá trình xây dựng chính sách, đàm phán và tranh tụng thương mại quốc tế.
Từ khóa: ngoại lệ chung, giải quyết tranh chấp, phân biệt đối xử, WTO, GATT, chính sách.
Mã số: 163.310715. Ngày nhận bài: 31/07/2015. Ngày hoàn thành biên tập: 12/08/2015. Ngày duyệt đăng: 12/08/2015.
Abstract
Although non-discrimination is a principle raised by the WTO, there exists exceptions to this
principle in the WTO Agreements, particularly Article XX of GATT 1994 regarding general exceptions.
This research aims to clarify te content of these general exceptions and the application thereof in
settling disputes within the WTO (restricted to disputes that relate to the non-discrimination principle).
Using the method of case law analysis and discussion, the article have synthesized relevant legal
precedents so as to withdraw the most important features in the application of Article XX. The research
shows the complexity of the application and the diffculty to justify successfully citing this article. Upon
such analysis, the research also makes some recommendations for Vietnam in the process of policy
construction, international trade negotiation and dispute settlement.
Key words: general exception, dispute settlement, discrimination, WTO, GATT, policy.
Paper No. 163.310715. Date of receipt: 31/07/2015. Date of revision: 12/08/2015. Date of approval: 12/08/2015.